Imieniny: Marty Ludmiły Olafa Lupusa Feliksa Olgi Beatryczy

Św. Marta

aram. marto. pani, władczyni

Św. Marta
Tintoretto – Chrystus z Martą i Marią.
Monachium. Stara Pinakoteka.

Św. Marta (+ I w.) pochodziła z Betanii. Siostra Marii i Łazarza, których Chrystus darzył swą przyjaźnią. Wiele razy gościła Go w swoim domu. Św. Łukasz opisuje szczegółowo jedno ze spotkań (Łk 10,38-42). Martę wspomina w Ewangelii św. Jan, odnotowując wskrzeszenie Łazarza. Wyznała ona wtedy wiarę w Jezusa jako Mesjasza i Syna Bożego (J 11,1-45). Ewangelista Jan opisuje także wizytę Jezusa u Łazarza na sześć dni przed wieczerzą paschalną, gdzie posługiwała Marta (J 12,1-11).

Św. Marta jest patronką gospodyń domowych, hotelarzy kucharek, sprzątaczek, właścicieli zajazdów. Legenda prowansalska głosi, że po Wniebowstąpieniu Jezusa Żydzi wprowadzili Łazarza, Marię i Martę na statek bez steru i tak puścili ich na Morze Śródziemne. Dzięki Opatrzności wszyscy wylądowali szczęśliwie na wybrzeżu Francji, niedaleko Marsylii. Łazarz miał zostać pierwszym biskupem tego miasta, Marta założyła w pobliżu żeński klasztor, a Maria pokutowała w niedalekiej pustelni.

W IKONOGRAFII św. Marta przedstawiana jest w skromnej szacie z pękiem kluczy za pasem. Czasami we wspaniałej sukni z koroną na głowie. Są prezentacje, w których prowadzi smoka na pasku lub kropi go kropidłem. Nawiązują one do legendy, iż pokonała potwora Taraska. Jej atrybutami są: drewniana łyżka, sztućce, księga, naczynie, różaniec.

Św. Maria z Betanii
Św Maria z Betanii
Chrystus w domu Marty i Marii, Jan Vermeer, 1654

akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.

Maria była siostrą Marty i Łazarza. Mieszkali w Betanii (dzisiaj Al Azarija). Maria uwierzyła w Chrystusa jeszcze przed wskrzeszeniem brata (J 11, 1-44). Była tą kobietą, która według słów Jezusa “wybrała dobrą cząstkę” (Łk 10, 42), słuchając słów Zbawiciela. To ona namaściła Jego nogi drogocenną maścią nardową (J 12, 3). Według Tradycji Maria i Marta były w gronie niewiast, które pospieszyły do grobu Jezusa z wonnościami.

Po męczeńskiej śmierci archidiakona Stefana i rozpoczęciu w Jerozolimie prześladowania wyznawców Chrystusa, Żydzi wygnali sprawiedliwego Łazarza. Siostry opuściły Palestynę wraz z bratem i pomagały mu głosić Ewangelię w różnych krainach.


Św. Łazarz

hebr. Eleazar „Bóg wspomógł”

Wskrzeszenie Łazarza. (1266-1337}
Wskrzeszenie Łazarza. (1266-1337}

Dzięki Ewangelistom św. Łukaszowi i św. Janowi wiemy, że Łazarz należał do grona zamożnych obywateli żydowskich. Był samotnym mężczyzną i mieszkał z dwoma siostrami Marią i Martą w Betanii, niedaleko Jerozolimy, w swojej posiadłości położonej na wschodnim stoku Góry Oliwnej. Z Panem Jezusem łączyły go więzy serdecznej przyjaźni, toteż wielokrotnie gościł Mistrza w swoim domu, także w towarzystwie apostołów. Od kiedy sanhedryn żydowski zaczął snuć intrygę przeciw Panu Jezusowi, dom Łazarza stał się dla Niego bezpiecznym schronieniem. Zbawiciel przebywał w Zajordanii, gdy Maria i Marta powiadomiły Go o śmierci brata. Pospieszył więc do Betanii, gdzie głęboko wzruszony zapłakał przy grobie Łazarza, dając świadectwo, jak bardzo go miłował. Potem dokonał cudu, przywracając go do życia cztery dni po śmierci, a Łazarz zaprosił swego Przyjaciela razem z uczniami na ucztę (J 12, 1-10). Od tej chwili Żydzi przemyśliwali również, jak zgładzić Łazarza, którego wskrzeszenie było świadectwem mocy Mesjasza.

Chociaż ta zażyłość z Mistrzem uczyniła Łazarza w oczach pierwszych chrześcijan kimś wyjątkowym, to o jego późniejszych losach nic nie wiemy. Możemy się tylko domyślać, że cieszył się wielkim poważaniem. W średniowieczu legenda wschodnia głosiła, że był biskupem na Cyprze, a na Zachodzie powiadano, że w Marsylii. Do posiadania relikwii św. Łazarza przyznają się również dwa miasta Autun i Availon.

Św. Łazarz jest patronem rzeźników, grabarzy, trędowatych, leprozoriów i żebraków.

W IKONOGRAFII ukazuje się św. Łazarza najczęściej w scenie wskrzeszenia oraz na uczcie w Betanii.

Bł. Urban II, papież

łac. urbanus miejski, mieszkaniec miasta, a także kulturalny, wykształcony, obyty, grzeczny

Bł. Urban II, papież

Bł. Urban II (Odo z Châtillon znany także jako Odo z Lagéry) urodził się około 1035 r., prawdopodobnie w Châtillon-sur-Marne. Studiował pod kierunkiem św. Brunona w Reims. Został tam następnie kanonikiem i archidiakonem. Przywdziawszy habit benedyktyński, został przeorem w Cluny. Około 1080 r. jako biskup Ostii otrzymał kapelusz kardynalski. W latach 1084-1085 był papieskim legatem w Niemczech, gdzie jako powiernik Grzegorza VII starał się zakończyć spór o inwestyturę i położyć kres schizmie. Nie zdołał w pełni wykonać tego zadania, jednak wiele osiągnął i umocnił posłuszeństwo wobec papieża. Występował jako niezłomny zwolennik reform gregoriańskich. We wszystkim miał praktyczny wzgląd na potrzeby duszpasterskie.

W marcu 1088 r., po krótkim pontyfikacie Wiktora III (1086-1087) i po sześciomiesięcznym wakansie, obrano go na papieża. Przyjął imię Urbana II. Sytuacja, którą zastał, nie usposabiała do optymizmu. Z dyplomatyczną zręcznością doprowadził jednak do większego umiaru i złagodzenia sporów w polityce krajów europejskich, między innymi w Niemczech, chociaż Henryk IV twardo obstawał przy antypapieżu Wibercie z Rawenny, a jego ugoda z papieżem wydawała się iluzją. W 1098 r. uznał przywilej legacyjny, nadany Rogerowi I. W Hiszpanii poparł rekonkwistę i zaaprobował nową organizację tamtejszego Kościoła. Aragonia, Nowarra i Barcelona stały się papieskim lennem – tak jak normandzka południowa Italia i Sycylia. Spór o inwestyturę także się nieco uciszył, chociaż nie został rozwiązany, a pod względem prawnym miał szanse nawet się zaostrzyć, bo na synodzie w Clermont w 1095 r. uchwalono dla duchownych zakaz składania jakiejkolwiek przysięgi lennej. Papież przewodniczył ponadto synodom w Piacenzy (1095) i w Bari (1098).

Stał się inicjatorem doniosłego w swych rozmiarach i następstwach ruchu krucjat. Posunął także dalej proces centralizacji władzy kościelnej i przyczynił się do zorganizowania Kurii, uformowania tzw. Kamery Apostolskiej i przeorganizowania kolegium kardynalskiego. Popierał ponadto życie zakonne, a także tworzenie kongregacji mniszych. Przez przywileje, których udzielił, mógł również uchodzić za prawodawcę ruchu kanonickiego.

Zmarł 29 lipca 1099 r. Uchodził zawsze za błogosławionego.

Inni patroni dnia

ŚwŚw. Feliksa, Symplicjusza, Faustyna, Beatrycze, Rufina, mm. († 304)
Św. Lupusa bpa Troyes († 478)
ŚwŚw. Lucylli, Flory, Eugeniusza, Teodora, Antonina, mm. († poł. III w.)
Św. Olafa II króla († 1030)
Św. Prospera bpa Orleanu († V w.)
Św. Serapii dz. m. († pocz. II w.)
Św. Wilhelma bpa Saint-Brieuc († 1234)

℗ Św. Marta ℗ Św. Maria z Betanii ℗ Św. Łazarz℗ Bł. Urban II, papież