29 czerwiec

gr. petra skała, opoka, odpowiednik aram. kefas

Św. Piotr, Apostoł (+ 67) syn rybaka Jony z Betsaidy Galilejskiej. Nosił imię Szymon. Mieszkał w Kafarnaum. Chrystus powołał go wraz z jego bratem, Andrzejem, na swojego ucznia. w ewangelicznej relacji o ustanowieniu grona Dwunastu otrzymał od Jezusa nowe imię – Piotr. Należał do Jego najbliższego grona. Obecny podczas przemienienia na górze Tabor; składa wyznanie, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Boga (Mt 16,16 nn); kroczy po wodzie ku Jezusowi; jest przy Nim w Ogrójcu; podczas aresztowania Mistrza broni Go, atakując sługę arcykapłana (J 18,10). Po zmartwychwstaniu Chrystus ukazuje się Piotrowi, przekazując mu władzę pasterską (J 21,15-17). Po Zesłaniu Ducha Świętego wygłasza mowę misyjną do Żydów, stając na czele uczniów i wyznawców Chrystusa. Duszpasterską działalność prowadzi poza Jerozolimą – w Samarii, Liddzie, Jaffie, Cezarei Nadmorskiej. Wędruje do Antiochii, następnie do Azji Mniejszej, a potem do Rzymu. Tutaj zakłada gminę chrześcijańską i zostaje jej pierwszym biskupem. Po śmierci Heroda (+44) wrócił do Jerozolimy. w roku 48/49 przewodniczy Soborowi Jerozolimskiemu, po czym wraca do Rzymu. Ewangelie ukazują jego szczególną pozycję w gronie apostołów. Pisma Nowego Testamentu wymieniają go 150 razy. Podczas prześladowania chrześcijan przez Nerona w latach 64-67 św. Piotr zostaje aresztowany i ukrzyżowany głową w dół. Jest autorem dwóch listów należących do Nowego Testamentu. Nad jego grobem wzniesiono w 320 roku kościół, który ostateczną formę przybrał w postaci bazyliki Watykańskiej.

Św. Piotr, pierwszy papież, jest patronem m. in. diecezji w Rzymie, Berlinie, Lozannie; miast: Awinionu, Biecza, Duszników Zdroju, Frankfurtu nad Menem, Genewy, Hamburga, Nantes, Poznania, Rygi, Rzymu, Trzebnicy; a także blacharzy, budowniczych mostów, kowali, kamieniarzy, marynarzy rybaków, zegarmistrzów. Wzywany jako orędownik podczas epilepsji, gorączki, febry, ukąszenia przez węże.

W IKONOGRAFII św. Piotr ukazywany jest w stroju apostoła, jako biskup lub papież w pontyfikalnych szatach. Od IV w. (medalion z brązu – Watykan, mozaika w S. Clemente) ustalił się typ ikonograficzny św. Piotra – szerokie rysy twarzy, łysina lub lok nad czołem, krótka, gęsta broda. Od XII wieku przedstawiany jest jako siedzący na tronie. Atrybutami Księcia Apostołów są: anioł, kajdany, dwa klucze symbolizujące klucze Królestwa Bożego, kogut, odwrócony krzyż, księga, łódź, zwój, pastorał, ryba, sieci, skata – stanowiące aluzje do wydarzeń w jego życiu, tiara w rękach.

łac. paulus mały. drobny

Św. Paweł, Apostoł (+67) Apostoł Narodów. Autor 13 listów do gmin chrześcijańskich, włączonych do ksiąg Nowego Testamentu. Książę mistyków. Szaweł urodził się w Tarsie około 5-10 roku po Chrystusie. Pochodził z żydowskiej rodziny silnie przywiązanej do tradycji. Byli niewolnikami, którzy zostali wyzwoleni. Szaweł odziedziczył po nich obywatelstwo rzymskie. Uczył się rzemiosła – tkania płótna namiotowego. Później przybył do Jerozolimy, aby studiować Torę. Być może był uczniem Gamaliela. Gorliwość w strzeżeniu tradycji religijnej sprawiła, że mając około 25 lat stał się zdecydowanym przeciwnikiem i prześladowcą Kościoła. Uczestniczył jako świadek w kamienowaniu św. Szczepana. Około 35 roku z własnej woli udał się z listami polecającymi do Damaszku (Dz 9,1); (Gal 1,15-16), aby tam ścigać chrześcijan. U bram miasta „olśniła go nagle światłość z nieba. a gdy upadł na ziemię, usłyszał głos: «Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?» – «Kto jesteś, Panie?» – powiedział. a On: «Jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić.»” (Dz 9,3-6). Po nawróceniu nagłym, niespodziewanym i cudownym przyjął chrzest i zmienił imię na Paweł. Po trzech latach pobytu w Damaszku oraz krótkim pobycie w Jerozolimie odbył trzy misyjne podróże: pierwszą – w latach 44-49: Cypr – Galacja, razem z Barnabą i Markiem; drugą w latach 50-53: Filippi – Tesaloniki – Berea – Achaia – Korynt, razem z Tymoteuszem i Sylasem; trzecią w latach 53-58: Efez – Macedonia – Korynt – Jerozolima. W Palestynie został aresztowany, przesłuchiwany przez prokuratorów Feliksa i Festusa. Dwa lata przebywał w więzieniu w Cezarei. Gdy odwołał się do cesarza, został deportowany drogą morską do Rzymu. Dwa lata przebywał w więzieniu o dość łagodnym regulaminie. Uwolniony, udał się do Efezu, Hiszpanii (?) i na Kretę. Tam aresztowano go po raz drugi (64 r.). w Rzymie oczekiwał na zakończenie procesu oraz wyrok.

Zginął śmiercią męczeńską przez ścięcie mieczem w tym samym roku – 67 – co św. Piotr. w Rzymie w IV wieku szczątki Pawła Apostola złożono w grobowcu, nad którym wybudowano bazylikę św. Pawła za Murami. Jest patronem licznych zakonów, Awinionu, Berlina, Biecza, Frankfurtu nad Menem, Poznania, Rygi, Rzymu, Saragossy oraz marynarzy, powroźników, tkaczy.

W IKONOGRAFII przedstawiany jest w długiej tunice i płaszczu. Jego atrybutami są: baranek, koń, kość słoniowa, miecz.