CHRZEŚCIJAŃSKIE KORZENIE EUROPY
Patronka Szwecji i Europy
Po wiekach odłączenia Kościoła szwedzkiego od Rzymu i sekularyzacji ostatniego stulecia Szwecja na ogół nie kojarzy się z wielkimi postaciami Kościoła katolickiego.
W tradycji Szwecji na szczególną pamięć zasługuje Brygida córka Birgera i Ingeborgi z rodu Folkungów. Jej dziadek ze strony matki był kuzynem Magnusa I, króla Szwecji w latach 1275-1290. Była więc spokrewniona ze szwedzkim domem panującym. Urodziła się ona około 1303 r. na dworze w Finsta we wschodniej Szwecji, gdzie jej ojciec rezydował jako sędzia Upplandu.
POBOŻNOŚĆ MŁODYCH LAT
Wojciech Roszkowski
profesor historii
Od dzieciństwa Brygida była niezwykle pobożna. Doświadczała wizji Matki Bożej i ukrzyżowanego Chrystusa. W wieku dziesięciu lat dziewczynka straciła matkę, a ojciec wysłał ją do swej szwagierki Katariny w Aspanas nad jeziorem Sommen w Óstergótland. W 1316 r. wydano ją wbrew woli za mąż za Ulfa Gudmarssona, wysokiego urzędnika kraju Narke. Początkowo wymogła ona na nim wstrzemięźliwość, kiedy jednak stopniowo przejął on głęboką religijność żony, urodziła mu ośmioro dzieci. Jedna z ich córek Katarzyna z Vadsteny (1331-1381) została później wyniesiona na ołtarze.
Po odchowaniu dzieci małżonkowie coraz bardziej poświęcali się praktykom religijnym. Brali na przykład udział w pielgrzymkach do Nidaros w Norwegii oraz do Santiago de Compostela. W trakcie jednej z pielgrzymek Ulf Gudmarsson ciężko zachorował we francuskim mieście Arras. Brygidzie miał się wówczas ukazać patron Francji św. Dionizy, zapowiadając, że jej mąż wyzdrowieje. Po powrocie do ojczyzny małżonkowie zamieszkali w klasztorze cystersów w Alvastra. Ulf Gudmarsson zmarł tam prawdopodobnie w 1344 r„ Brygida zaś podzieliła rodzinną własność między dzieci oraz biednych i pozostała w klasztorze. Miała tam wiele widzeń i objawień, które spisano jako Revelationes coelestes (Objawienia niebieskie) za sprawą Mateusza, kanonika Linkóping, oraz Piotra, przeora Alvastra. Miała w nich otrzymywać polecenia od Chrystusa i Matki Bożej, aby przekazywać je władzom kościelnym i świeckim, a także prowadzić dialogi ze świętymi. W latach czterdziestych XIV w. Brygida założyła zgromadzenie zakonne, które zapoczątkowało późniejszy Zakon Najświętszego Zbawiciela, zwany brygidkami. Główny dom zgromadzenia w pobliskiej Vadstenie został bogato wyposażony przez króla Magnusa II i jego żonę Blankę de Namur.
ROZMOWY Z PAPIEŻEM
W 1349 r. Brygida wyjechała do Rzymu z zamiarem wzięcia udziału w obchodach Roku Jubileuszowego 1350 oraz uzyskania zgody papieża na nowy zakon. Był to okres, w którym papieże rezydowali w Awinionie pod okiem królów Francji. Brygida zamieszkała w pałacu koło bazyliki San Lorenzo in Damaso w Rzymie, modląc się o powrót papieża do Wiecznego Miasta i pisząc liczne listy w tej sprawie. Argumentowała to swoim widzeniem papieża i cesarza w Rzymie. Wiele podróżowała po Włoszech, modląc się i kwestując na rzecz ubogich. W rzymskiej Bazylice Św. Pawła za Murami miała objawienie Chrystusa, który przedstawił jej obietnice związane ze zbawieniem w zamian za odmawianie piętnastu modlitw nazwanych Tajemnicą szczęścia.
Choć początkowo wydawało się, że jej starania o powrót papiestwa do Rzymu są fantazją sprzeczną z rzeczywistością polityczną epoki, 21 października 1368 r. papież Urban V wrócił do Rzymu i spotkał się tam z cesarzem Karolem IV Luksemburskim. Brygida przekazała mu swoją prośbę o zatwierdzenie reguły brygidek. W 1370 r. papież regułę tę zatwierdził, ale ze zmianami, które nie bardzo satysfakcjonowały Brygidę. Ze względów bezpieczeństwa Urban V postanowił też wrócić do Awinionu. Brygida przewidziała wówczas, że wkrótce zachoruje ona i umrze. Mimo jej ostrzeżeń papież wsiadł na statek i odpłynął do Marsylii. We wrześniu 1370 r. Urban V uroczyście wjechał do Awinionu, ale już w listopadzie zachorował i 19 grudnia zmarł.
Od dzieciństwa Brygida była niezwykle
pobożna. Doświadczała wizji Matki Bożej
i ukrzyżowanego Chrystusa.
NA PIELGRZYMIM SZLAKU
W 1371 r. Brygida rozpoczęła pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Dla sześćdziesięcioośmioletniej kobiety nie była to podróż łatwa. W Neapolu zmarł jej najstarszy syn Karol, co bardzo ją przygnębiło. Wkrótce jednak doznała objawienia, że dzięki jej modlitwom syn został zbawiony. Dalsza droga Brygidy wiodła przez Cypr, skąd dotarła do Jerozolimy znajdującej się wówczas pod panowaniem egipskich mameluków. W Betlejem doznała wizji narodzin Chrystusa. Do Rzymu Brygida wróciła w 1373 r. ciężko chora. Zmarła 23 lipca tegoż roku. Zgodnie z jej ostatnią wolą pochowano ją w klasztorze brygidek w Vadstenie.
ABY BYŁA NAM BLISKA
W. 1377 r. przyjaciel Brygidy bp Alfons z Jaen opublikował pierwsze wydanie Revelationes coelestes, a w 1378 r. została ostatecznie zatwierdzona reguła brygidek w formie zgodnej z życzeniem założycielki zakonu. W 1384 r. klasztor w Vadstenie stał się oficjalnym centrum zgromadzenia.
Wkrótce po śmierci Brygidy w 1379 r. rozpoczęto proces kanonizacyjny świątobliwej Szwedki, a już 7 października 1391 r. wyniesiono ją na ołtarze. Została uznana za patronkę Szwecji, a 1 października 1999 r. papież Jan Paweł II ustanowił ją patronką Europy. Napisał wówczas: „Wskazując ją jako współpatronkę Europy, pragnę, aby stała się ona bliska nie tylko tym, którzy otrzymali powołanie do szczególnej konsekracji, ale także tym, którzy zostali powołani do zwykłych powinności życia świeckiego, zwłaszcza zaś do wzniosłej i trudnej misji założenia chrześcijańskiej rodziny. (…) Od czasu zaś gdy Skandynawia, ojczyzna Brygidy, oderwała się od pełnej jedności ze stolicą rzymską w konsekwencji smutnych wydarzeń XVI w., postać szwedzkiej świętej stanowi ważny «łącznik» ekumeniczny, wzmocniony jeszcze przez posługę, jaką pełni na tym polu jej zgromadzenie zakonne”.
CHRZEŚCIJAŃSKIE KORZENIE EUROPY
Św. Brygida, królowa, wdowa, zakonnica
celt. brig siła. cnota, męstwo
Św. Brygida, królowa, wdowa, zakonnica urodziła się w 1303 roku w Finstad koło Uppsali. Jej rodzina była spokrewniona z królem szwedzkim. Od dzieciństwa miała nadprzyrodzone wizje. W wieku 15 lat wydano ją za mąż za 18-letniego księcia Ulfa Gudmarssona. Małżeństwo było szczęśliwe. Brygida wychowała ośmioro dzieci, w tym Katarzynę, późniejszą świętą. Z mężem pielgrzymowała do Santiago de Compostela. Po powrocie Ulf wstąpił do cystersów w Alvastra, gdzie zmarł w lutym 1344 roku. W dwa lata później Brygida położyła kamień węgielny pod klasztor nowego zakonu – Najświętszego Zbawiciela (brygidki). Jej życie wypełniała modlitwa, umartwienia, pokuta. Była hojna dla fundacji kościelnych i charytatywnych. Doznawała licznych przeżyć mistycznych i objawień. W ich wyniku wzywała kolejnych papieży, aby powrócili z Awinionu do Wiecznego Miasta. Była prekursorką nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusa. W 1372/1373 w towarzystwie córki Katarzyny odbyła pielgrzymkę do Ziemi Świętej.
Ostatnie 24 lata spędziła w Rzymie. Tam zmarła 23 lipca 1373 roku, w dniu, który przepowiedziała. Jej ciało poprzez Korsykę, Styrię, Morawy, Polskę sprowadzono do Szwecji, gdzie złożono w klasztorze w Vadsena, który założyła. Pozostawiła po sobie księgę „Objawień”, która ze względu na przepowiednie dotyczące Kościoła, losów państw cieszyła się wielkim zainteresowaniem w Europie. Jej proces kanonizacyjny trwał 14 lat (od 1377 do 1391 r.), prowadziło go czterech kardynałów. Już w 1396 r. ustanowiono ją patronką Szwecji. Święty Jan Paweł II w 1999 r. mianował ją patronką Europy. Jest też patronką pielgrzymów oraz dobrej śmierci.
W IKONOGRAFII św. Brygida przedstawiana jest w ciemnowiśniowym habicie z czerwonym welonem, na nim korona z białego płótna z pięcioma czerwonymi znakami – symbolizującymi pięć ran Jezusa. Czasami siedzi przy pulpicie i spisuje swoje wizje. Jej atrybutami są: heraldyczny lew, korona; księga, którą pisze; ptasie pióro, pielgrzymi kapelusz, serce i krzyż.
Bł. Krystyn Gondek, prezbiter i męczennik
łac. Christinus należący do Chrystusa
Bł. Krystyn Gondek (Wojciech Gondek) urodził się 6 kwietnia 1909 r. we wsi Słona, w diecezji tarnowskiej. Dwa dni później został ochrzczony w parafialnym kościele w Zakliczynie, który prowadzą franciszkanie. Uczył się najpierw w Zakliczynie, potem we Lwowie. Po trzech latach gimnazjum niższego i kolejnych trzech latach gimnazjum wyższego, po otrzymaniu świadectwa ukończenia VI klasy gimnazjalnej, przerwał naukę i wstąpił do kolegium franciszkanów we Lwowie. Przebywał tam w latach 1925-1928. 25 lipca 1926 r. rozpoczął nowicjat w Wieliczce. Pierwsze śluby zakonne złożył w 1929 r., po czym przeniesiony został do Krakowa. Kontynuował wówczas naukę w studium filozoficzno-teologicznym, prowadzonym w Krakowie przez kapucynów. Po dwóch latach przeniósł się na studia do seminarium w Przemyślu.
18 kwietnia 1933 r. złożył śluby wieczyste i przyjął imię zakonne Krystyn. Trzy lata później otrzymał święcenia kapłańskie w Przemyślu. Pierwszym miejscem jego posługi był klasztor franciszkański w Chełmie. Stamtąd rok później został powołany do Włocławka.
Po wybuchu II wojny światowej Włocławek znalazł się w tzw. Okręgu Rzeszy Kraj Warty, przyłączonym do Niemiec. Został objęty akcją fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji oraz polskich warstw kierowniczych. W jej ramach 26 sierpnia 1940 r. aresztowane zostało przez gestapo prawie całe duchowieństwo włocławskie. Wśród zatrzymanych franciszkanów był także o. Krystyn. Aresztowanych zawieziono do obozu przejściowego w Szczeglinie. Po krótkim pobycie o. Krystyn przewieziony został do niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Stamtąd 14 grudnia 1940 r. przewieziono go do Dachau, gdzie otrzymał numer 22779.
Ojciec Krystyn przeczuwał, że nie przeżyje czasu obozu. Pisał listy, w których prosił o modlitwę. Zgadzał się z wolą Bożą. Jego rodzina i znajomi próbowali uzyskać zwolnienie, matka napisała nawet list do samego Hitlera. W 1942 r. Niemcy zaczęli więźniów znajdujących się – według ich nomenklatury – w „stanie beznadziejnym” najpierw izolować, a potem wywozić z Dachau w tzw. „transportach inwalidów” do Hartheim, gdzie wszystkich mordowano w komorach gazowych. Również o. Krystyna przeniesiono do obozowego „szpitala”. Nie dożył do „transportu” – zmarł 23 lipca 1942 r. z wyczerpania i głodu. Jego ciało spalono w obozowym piecu krematoryjnym, a prochy rozrzucono po okolicznych polach. Rozpaczliwa próba uratowania syna przez matkę poprzez wysłanie listu do Hitlera doczekała się odpowiedzi: najścia gestapo i przeszukania mieszkania. Parę dni później Niemcy przysłali wiadomość o śmierci Wojciecha.
Został beatyfikowany przez św. Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 r. w gronie 108 polskich męczenników II wojny światowej. Wraz z nim do chwały ołtarzy papież podniósł czterech innych franciszkanów: o. Anastazego Jakuba Pankiewicza, br. Brunona Jana Zembola, br. Marcina Jana Oprządka i o. Narcyza Jana Turchana.
Św. Jan Kasjan
hebr. imię biblijne Johhanan „Bóg jest łaskawy”
Jan Kasjan urodził się około 360 r., być może w Dobrudży (obecnie na granicy Rumunii i Bułgarii). Z tego powodu uważany jest za jednego z pierwszych rumuńskich świętych. Niektórzy badacze dowodzą, iż miejscem jego narodzin była Prowansja. Początkowo interesował się filozofią i astronomią. W Betlejem poznał monastycyzm palestyński, jeszcze przed przybyciem tam św. Hieronima. Potem przebywał w delcie Nilu i w Sketis. Odwiedzał wielu anachoretów i sławnych mnichów, rozproszonych po całym Egipcie. Jako wierny przyjaciel towarzyszył mu stale German. Przed 403 r. obydwaj udali się do Konstantynopola, gdzie św. Jan Chryzostom udzielił Kasjanowi święceń diakonatu. German został wtedy prawdopodobnie kapłanem.
W roku 404 Kasjan i German wyjechali do Rzymu, zabierając ze sobą list, który duchowni znad Bosforu słali w obronie swojego biskupa, skazanego na banicję. Kasjan przybył następnie do Marsylii; był już wtedy kapłanem. Założył w mieście dwa klasztory, męski i żeński. Wyprzedziła je nieco fundacja na Wyspach Leryneńskich, która powstała około roku 410. Nie wiemy, jaka była pierwotna organizacja tych cenobickich instytucji. Na nalegania Kastora, biskupa Apt, Kasjan zredagował potem De institutis coenobiorum et de octo vitiorum principalium remediis, a następnie Collationes – konferencje. Zgodnie ze wzmiankami, które tam znajdujemy, powstały one przed 429 r. Przedstawił w nich rozbudowaną naukę o doskonałości mniszej i ascezie pojmowanej jako wiedza praktyczna. Wpływ tych wykładów na dalszy rozwój duchowości chrześcijańskiej był ogromny. Potem jeszcze na prośbę papieża, św. Leona, powstało pismo De incarnatione Domini contra Nestorium.
Jan zmarł w Marsylii około roku 435. Mimo nieprzychylnej wzmianki w tzw. Dekrecie Gelazego oraz zastrzeżeń zgłaszanych przez niektórych współczesnych, Kasjan cieszył się ogromnym autorytetem. Czczony jest przez Cerkiew prawosławną, zaś w Kościele rzymskokatolickim jest świętym czczonym lokalnie, głównie w Marsylii. Tam, w świątyni męczennika Wiktora, spoczywają szczątki relikwii Kasjana, które zachowały się nawet w burzliwym okresie rewolucji francuskiej. W Marsylii uczczono go wspomnieniem w dniu 23 lipca; w Kościele greckim wspominano go 28 lub 29 lutego.
Inni patroni dnia
Bł. Joanny z Onieto zk. († 1305)
Św. Liboriusza bpa w Le Mans († IV w.)
ŚwŚw. Romuli, Redempty, Herundy, mm. w Rzymie († VI w.)
ŚwŚw. Trofima i Teofila, mm. († pocz. IV w.)
Najświętsza Maryja Panna z Kalwarii Pacławskiej” width=”196″ height=”300″ />
