ŚW. JAN OD KRZYŻA
Mocarz ducha
Te słowa w pełni oddają osobowość św. Jana od Krzyża, hiszpańskiego karmelity i mistyka, który w kościele czczony jest 14 grudnia.
Ks. Antoni Tatara
Można powiedzieć, że życie św. Jana od Krzyża zawsze było przepełnione Bożą łaską. Waśnie tak należy tłumaczyć jego imię, które wywodzi się z hebrajskiego i oznacza – „tego, który cieszy się Bożą łaską”. Początkowo jednak nic na to nie wskazywało, ponieważ jego dzieciństwo (urodził się w Fontiveros) oraz młodość nie były usłane różami. Było tak dlatego, że na skutek wielu niesprzyjających okoliczności (m.in. przedwczesna śmierć ojca) jako dziecko został oddany do przytułku, choć pochodził z zamożnej rodziny. Od wczesnej młodości zarabiał na swoje utrzymanie, co nie było łatwe w XVI-wiecznej Hiszpanii. Trudnił się m.in. tkactwem, snycerstwem czy malarstwem. Dzięki zarobionym pieniądzom zdobywał wiedzę i wykształcenie, by w wieku 21 lat zostać karmelitą. Gdy ukończył odpowiednie studia w Salamance, w wieku 25 lat, przyjął święcenia kapłańskie.
Ponieważ słynął z umiłowania modlitwy i wielkiej gorliwości, postanowił, że dołoży wszelkich starań, by Karmel wrócił do swojej pierwotnej duchowości. Stało się to m.in. na skutek znajomości ze św. Teresą z Avili, odnowicielką żeńskiej gałęzi zakonu. Pełnił również odpowiedzialne funkcje wśród karmelitów. Z powodu swoich przekonań spędził 9 miesięcy w więzieniu w Toledo. Ten bolesny okres fizycznego i duchowego upokorzenia okazał się dla niego czasem błogosławionym – czasem szczególnej Bożej łaskawości. Można powiedzieć, że to tam narodził się jego mistycyzm, którym karmią się kolejne generacje wierzących.
Święty Jan od Krzyża sporo pisał oraz rysował. Znaczna część jego spuścizny, niestety, bezpowrotnie przepadła (została spalona). Do naszych czasów zachowały się 22 pisma jego autorstwa. Najbardziej znane to: Noc ciemna, Pieśń duchowa, Droga na Górę Karmel czy Żywy płomień miłości. Rozpoznawalne są także jego szkice, np.: Góra doskonałości czy Ukrzyżowany Chrystus, który był i nadal jest inspiracją dla rzeszy artystów.
Jego twórczość sprawiła, że potomni nadali mu tytuł doktora mistycznego. Trzeba też podkreślić, że bardziej doceniono go dopiero pó śmierci (zmarł w Ubedzie). Beatyfikował go papież Klemens X w 1675 r., a kanonizował sługa Boży Benedykt XIII w 1726 r. Pius XI orosił go natomiast doktorem Kościoła w 1926 r.
Święty Jan od Krzyża patronuje przede wszystkim karmelitom bosym. Jego relikwie znajdują się w kościele karmelitów w Segowii w środkowej Hiszpanii. Najczęściej przedstawiany jest w habicie karmelitańskim. Jego atrybuty to m.in.: otwarta księga, krucyfiks, lilia czy też orzeł u stóp.
ŚW. JAN OD KRZYŻA
Imieniny: Jana Alfredy Izydora Spirydona Wenancjusza
Św. Jan od Krzyża, zakonnik, kapłan, doktor Kościoła
hebr. imię biblijne Johhanan „Bóg jest łaskawy”
Św. Jan od Krzyża, zakonnik, kapłan, doktor Kościoła – Jan de Yepes urodził się w Fontiveros koło Avili. Po śmierci ojca pracował zarobkowo jako krawiec, tkacz, pielęgniarz. Mając 21 lat wstąpił do karmelitów Podczas studiów w Salamance otrzymał święcenia kapłańskie (1566). Pokochawszy krzyż Chrystusa, nigdy nie przestał cierpieć. Był głównym pomocnikiem św. Teresy z Avila w reformie zakonu. Spowiednik, mistrz nowicjatu, wystąpił z próbą zreformowania zakonu. W 1578 roku został aresztowany przez oponentów i osadzony na 9 miesięcy w więzieniu klasztornym. Traktowany jako buntownik dostępował wielu mistycznych łask. Poematy które wtedy powstały: „Pieśń duchowa”, „Noce ciemności”, należą do szczytów mistyki. Jan od Krzyża głosił konieczność całkowitego ogołocenia wewnętrznego, aby dojść do pełni zjednoczenia z Bogiem. Po ucieczce z zakonnego więzienia podjął dalszą reformę klasztorów.
Umarł w Ubeda z 13 na 14 grudnia mając 49 lat. Pozostawił po sobie pisma prozą i wierszem, ukazujące jego duchowe doświadczenia oraz rozumienie mistyki od strony teologicznej. Jego relikwie znajdują się w kościele karmelitów w Segovii.
Beatyfikowany w 1591 roku, kanonizowany w 1726. Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła (1926). Jest patronem karmelitów bosych.
W IKONOGRAFII św. Jan od Krzyża przedstawiany jest w habicie karmelitańskim. Jego atrybutami są: otwarta księga, krucyfiks, lilia, orzeł u jego stóp.
Św. Wenancjusz Fortunat, biskup
łac. venans – „polujący”.
Wenancjusz urodził się w Valdobbiadene w pobliżu miasta Treviso (Włochy) ok. roku 535. Studiował w Rawennie, która wtedy, jako stolica Odoakra, a potem Teodoryka Wielkiego (+ 527) przeżywała swój złoty okres. Około roku 565 Wenancjusz opuścił Włochy na zawsze i udał się do Francji, by podziękować św. Marcinowi z Tours za cudowne uleczenie z choroby oczu. Bawił pewien czas na dworze frankońskich Merowingów. Potem osiadł w Poitiers, gdzie zatrzymała go św. Radegunda, królowa, wdowa po Chlotarze I. Założyła ona w Poitiers klasztor, w którym przełożoną została jej przybrana córka, Agnieszka. Wenancjusz zaprzyjaźnił się serdecznie z tymi dwoma niewiastami i był im przewodnikiem duchowym.
Za namową św. Radegundy Wenancjusz przyjął świecenia kapłańskie, a w roku 595 został biskupem Poitiers. Jednak niedługo potem (po roku 600) przeniósł się do wieczności. Papież Grzegorz XVI (+ 1846) zezwolił osadzie rodzinnej Świętego, Valdobbiadene, na obchodzenie jego dorocznej pamiątki 14 grudnia.
Wenancjusz Fortunat należy do wybitnych poetów religijnych. Miał tak wielką łatwość w układaniu wierszy, że bawił nimi dwór króla Franków. Pisał z różnych okazji wiersze okolicznościowe i hymny, urozmaicając nimi życie dworskie. Zostawił także piękne hymny kościelne. Do najpiękniejszych należy hymn Pange lingua, gloriosi praelium certaminis (Wysławiaj, języku, chwałę walki Chrystusa). Wenancjusz napisał go ku czci Krzyża świętego, której cząstkę podarował św. Radegundzie cesarz wschodnio-rzymski, Justyn II. Dziełem Wenancjusza jest także nie mniej natchniony drugi hymn ku czci Krzyża świętego, zaczynający się od słów: Vexilla Regis prodeunt (Sztandary Króla się wznoszą). Jemu też przypisuje się autorstwo dwóch hymnów ku czci Matki Bożej, także zachowanych w dzisiejszej liturgii: Quem terra, pontus, aethera (Którego ziemia, morze i przestworza) i Ave Maris stella (Witaj, Gwiazdo morza).
Wenancjusz zostawił ponadto szereg żywotów Świętych: Hilarego z Poitiers (+ 367), Marcela z Paryża (+ 436), Albina z Angers (+ 560), Paterna z Avranches (+ 563), Germana z Paryża (+ 576) i Radegundy (+ 587).
Inni patroni dnia
św. Agnella op. (+ 596)
śwśw. Druzusa, Zozyma, Teodora, mm. (+ II w.)
śwśw. Herona, Arseniusza, Izydora, mm. (+ 250)
bł. Marii Franciszki Schervier zk. (+ 1876)
śwśw. Nikazjusza bpa Reims, jego siostry św. Eutropii, mm. (+ 407)
św. Pompejusza bpa Pawii (+ V w.)
św. Spiridiona bpa (+ 348)
św. Wiatora bpa Bergamo (+ IV w.)
℗ Św. Jan od Krzyża, zakonnik, kapłan, doktor Kościoła ℗ Św. Wenancjusz Fortunat, biskup