3 wrzesień

gr. gregórios gorliwy, czuwający

Św. Grzegorz i Wielki, papież, doktor Kościoła (540-604) na Wschodzie czczony jako Grzegorz Dialogos. Urodził się w rodzinie rzymskich patrycjuszów. Jego rodzice, św. Gordian i św. Sylwia, doznają chwały ołtarzy. Będąc prefektem miasta, nie mogąc pogodzić służby Bogu i światu, porzucił karierę i we własnym domu założył klasztor dla dwunastu towarzyszy (575) oraz sześć innych klasztorów w swoich dobrach na Sycylii. W cztery lata później papież Pelagiusz II udzielił mu święceń diakonatu i jako swego przedstawiciela wystał do Konstantynopola (578-586). Wykazał duże umiejętności dyplomatyczne. Powróciwszy do Rzymu prowadził nadal życie zakonne. Po śmierci papieża został wybrany na stolicę Piotrową 3 września 590 roku. Jego pontyfikat trwał 15 lat. Był to burzliwy okres wędrówki ludów. Grzegorz i pozyskał dla Kościoła Wizygotów w Hiszpanii, ariańskich Longobardów, Gallów oraz brytyjskich Anglosasów.

Historia nazwala go „apostołem ludów barbarzyńskich”. On zaś określił siebie: „servus servorum Dei” „sługa sług Bożych”. Grzegorz odnowił życie kościelne, zreformował i ujednolicił liturgię i śpiew kościelny Od jego pontyfikatu pochodzi zwyczaj odprawiania 30 Mszy świętych za zmarłych zwanych „gregoriańskimi”. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, która wywarła poważny wpływ na kształtowanie się myśli chrześcijańskiego Zachodu, zwłaszcza w zakresie duchowości i prawodawstwa. Należy do czterech wielkich doktorów Kościoła Zachodniego. Jest patronem m. in. uczniów, studentów, nauczycieli, chórów szkolnych, piosenkarzy, muzyków. Gdy Rzym nawiedziła w 590 roku zaraza, Grzegorz zarządził pokutną procesję dla odwrócenia klęski. Podczas niej nad mauzoleum Hadriana zobaczył anioła chowającego wyciągnięty skrwawiony miecz. Wizję te zrozumiano jako koniec plagi. Utrwalono ją artystycznie. Do dnia dzisiejszego nad tym mauzoleum Hadriana, zwanym Zamkiem Św. Anioła, dominuje ogromny posąg anioła ze wzniesionym mieczem.

W IKONOGRAFII św. Grzegorz Wielki przedstawiany jest jako mężczyzna w starszym wieku, w papieskim stroju liturgicznym, w tiarze. Czasami podczas pisania dzieła. Nad księgą lub nad jego głową unosi się Duch Święty w postaci gołębicy, inspirując Świętego. Jego atrybutami są: anioł, trzy krwawiące hostie, krzyż pontyfikalny, model kościoła, otwarta księga, parasol jako oznaka papiestwa, zwinięty zwój.

łac. marinus, „morski”

Do najmniejszych oraz najstarszych republik w Europie należy San Marino, istniejące od 1600 lat. Liczy zaledwie 60 km kwadratowych i ok. 30 tys. mieszkańców. To tu właśnie w IV wieku swoją pustelnię miał założyć św. Marinus. Pochodził z wysepki Arbe, położonej na Morzu Adriatyckim u wybrzeży Dalmacji. Wraz ze swoim rodakiem, św. Leonem, przybył do włoskiego portu Rimini, gdzie obaj ciężko pracowali przy ładowaniu towarów. Były to czasy panowania Dioklecjana i Maksymiana. W czasie prześladowania obaj udali się na górę Tytana (Monte Titano), gdzie wystawili kościółek św. Piotra, a obok stworzyli dla siebie skromną celę pustelniczą. Niebawem jednak rozeszli się i Leon na pobliskim wzgórzu Monteferetro (dzisiaj S. Leo) założył własną pustelnię. Po edykcie mediolańskim (313) biskup Rimini wezwał Marinusa do siebie i wyświęcił go na diakona. Wezwał także Leona i wyświęcił go na kapłana, aby ten mógł głosić Ewangelię tamtejszym góralom.

Nie znamy bliższych szczegółów życia i śmierci Marinusa. Dopiero w roku 1586 archiprezbiter kościoła św. Piotra w S. Marino odnalazł relikwie Świętego pod głównym ołtarzem. Napis na urnie potwierdził autentyczność relikwii. W roku 1602 część znalezionych relikwii umieszczono w bogatym relikwiarzu. W roku 1774 powstało bractwo ku czci św. Marinusa (Maryna). Jednak dopiero papież Pius VI zatwierdził jego kult w roku 1778. W roku 1926 papież Pius XI podniósł kościół św. Marinusa (dawny kościół św. Piotra) do godności bazyliki. Nad bazyliką wita przechodnia łaciński napis: „Św. Marinowi (Marynowi), Patronowi i Fundatorowi Republiki”. San Marino należy do diecezji Rimini. Za bazyliką pokazują grotę-kaplicę z wykutymi ławami, które nazywają łóżkami św. Marinusa i św. Leona. Co roku 3 września republika święci uroczystość swojego patrona. W roku 1975 z okazji przypuszczalnej 1600-letniej rocznicy śmierci poczta San Marino wydała ku czci Świętego specjalne znaczki.

Św. Marinus – wydanie znaczków San Marino z roku 1975